Rechter verbiedt GSM-mast om gezondheidsredenen

Auteur: Victor de la Rosa. Licentie: cc-by-sa-2.5.

De Gentse rechtbank van eerste aanleg heeft in een vonnis de bouw van een GSM-mast in Drongen verboden om gezondheidsredenen. Dat gebeurde vorige maand, hoewel het nieuws pas enkele dagen geleden in de media kwam.

Het is de eerste keer dat een rechtbank zich beroept op een potentieel schadelijk effect van dergelijke straling. Vroegere uitspraken waren altijd gebaseerd op een verstoring van de ruimtelijke ordening. Infrabel, die de GSM-mast wilde bouwen om de communicatie tussen verschillende spoornetten te verbeteren, stelde voor om een mast in te planten die nauwelijks zichtbaar was.

De rechter vond echter dat zolang niet wetenschappelijk bewezen is dat stralingsmasten ongevaarlijk zijn, moet aangenomen worden dat ze waarschijnlijk wél gevaarlijk zijn. Ze verwees hiervoor naar een vonnis van het vredegerecht in 2000. Er wordt in het vonnis ook verwezen naar een advies van de Hoge Gezondheidsraad, die pleitte voor een verlaging van de stralenbelasting, overeenkomstig het voorzichtigheidsprincipe.

Bovendien zou de mast “voor de eisers ook psychologisch een hinder inhouden” doordat ze zou leiden tot een gevoel van onveiligheid. Het zou ook de waarde van de aanliggende percelen verminderen. Er werd een dwangsom van €4000 per dag vastgelegd voor het niet naleven van het vonnis.

De mast zou in de nabijheid van een lagere school, jeugdbewegingen en een woonwijk komen. De aanklagers van de actiegroep “Beperk de straling” en de stad Gent hadden al andere lokaties voor de mast voorgesteld, en volgens de rechtbank werden deze voorstellen van de hand gewezen zonder een ernstig onderzoek. In andere landen zoals Spanje zijn er reeds wettelijke beperkingen op het plaatsen van GSM-masten in de buurt van scholen of ziekenhuizen.

De wereldgezondheidsorganisatie stelt voor de stralenbelasting te beperken tot 41.6 Volt/meter. In België ligt de grens op 20.6 V/m; in Brussel en Wallonië is de grens 3 V/m, en in het Vlaams parlement wordt een resolutie voorbereid om naar 0.6 V/m te gaan.

Wetenschappelijke evidentie

Stralenblootstelling (specifiek absorptieratio) tijdens een experiment met een modelhoofd.

Mobiele telefonie gebruikt elektromagnetische straling met een golflengte van 1 meter tot 1 millimeter (microgolven, die in het spectrum vallen tussen infrarood en FM radiogolven). De thermische effecten van deze straling lijkt kleiner dan b.v. gewone zonblootstelling, die tot meer opwarming van de hoofdhuid leidt.

In 2007 besloot een wetenschappelijke comité van de Europese Commissie nog dat er geen aangetoonde schadelijke effecten zijn van GSM-straling:

• Normale GSM-straling kan geen hoofdpijn, duizeligheid of neurologische stoornissen veroorzaken
• Er is geen gevaar voor hersentumoren of onvruchtbaarheid; er is beperkte evidentie voor een kleine associatie met acusticusneurinoom bij gebruik op lange termijn  (>10 jaar)

Wel zijn er meer studies nodig om de risico’ s bij kinderen in te schatten. Globaal gezien zijn er een aantal studies die wel een schadelijk effect aantonen, die worden tegengesproken door andere studies die deze bevindingen niet konden reproduceren.

Al bij al lijkt het voorlopig op een debat tussen mensen die wel of niet in een gevaar geloven, en waarbij de vraag zich stelt hoe ver we moeten gaan met het voorzichtigheidsprincipe.

Links

• Actiegroep Beperk de straling

Video’s: reportage Canvas