Bij patiënten met morbide obesitas bestaat er een risico dat laboratoriumtesten verkeerd worden geïnterpreteerd. Door de enorme toename aan lichaamsmassa heeft men meestal de neiging om aan te nemen dat bepaalde verhoogde serumwaarden te verklaren zijn door obesitas eerder dan door pathologie. Nochtans zijn er minstens 2 courant gebruikte bloedtesten die door obesitas verlaagd kunnen zijn, en die dus zeker niet moeten geïnterpreteerd worden als vals-verhoogd!
Voorbeeld 1: NT-pro-BNP
Onlangs werd ik in consult geroepen door de dienst bariatrische chirurgie. Zij hadden een 23-jarige patiënte opgenomen die recent een bariatrische ingreep had ondergaan. Ondanks haar beginnende vermagering had zij nog steeds een BMI van 77 kg/m² (vermagerd van 220 naar 197 kg, lengte 160 cm) ! Zij was reeds vroeger geïnvestigeerd voor deze dyspnoeklachten, waarbij een NT-pro-BNP van 1400 ng/L werd vastgesteld. Dit werd echter geïnterpreteerd als vals-verhoogd door de obesitas.
Op basis van haar leeftijd is de referentie normale waarde voor NT-pro-BNP in ons laboratorium ≤ 115 ng/L. Wanneer we dan echter in de literatuur kijken, zien we dat obesitas geassocieerd is met verlaagde waarden van NT-pro-BNP (bv. Am J Cardiol 2007). Controle toonde een nog verder opgelopen waarde. Op basis van deze bevindingen werd bij deze patiënte ernstig hartfalen gediagnosticeerd.
Voorbeeld 2: PSA
Hekal IA, Ibrahiem EI. Obesity-PSA relationship: a new formula. Prostate Cancer Prostatic Dis. 2010 Jun;13(2):186-90.
Ook voor PSA is er een inverse correlatie beschreven met BMI. Een nieuwe studie hierover onderzocht of correctie van het PSA via een formule zou kunnen leiden tot een meer nauwkeurige interpretatie. In de eenvoudige voorgestelde formule wordt PSA vermenigvuldigt met leeftijd en gedeeld door BMI (PSAcorr = PSA x age / BMI).
Zonder correctie zou bij 50- en 60-jarigen met obesitas en prostaatkanker, de diagnose van gemist kunnen worden in 53% van de gevallen. Door correctie zou de sensitiviteit stijgen tot 70%.
Verder onderzoek naar deze of andere formules is zeker noodzakelijk vooraleer dit kan toegepast worden in de klinische praktijk, mede gezien de vele methodologische beperkingen van dit artikel. Toch kan het nuttig zijn om in het achterhoofd te houden dat obesitas kan leiden to vals-verlaagde PSA-waarden en dat in deze setting b.v. PSA-stijgsnelheid een meer valabele parameter kan zijn.
Kent u nog andere serumwaarden die verlaagd zijn door obesitas? Reageer onderaan (eerst doorklikken via de titel van dit artikel).
_
Nederlandstalige Journal Club 
Plaats een reactie