White PD et al. Comparison of adaptive pacing therapy, cognitive behaviour therapy, graded exercise therapy, and specialist medical care for chronic fatigue syndrome (PACE): a randomised trial. Lancet, Early Online Publication, 18 February 2011.
Cognitieve gedragstherapie (CGT) en graduele oefentherapie (GET) zijn de twee meest evidence-based therapieën voor chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS), hoewel de gegevens afkomstig zijn uit kleine studies en de resultaten in de praktijk (o.a. via de Belgische referentiecentra) duidelijk minder goed zijn dan in de studies.
Een alternatieve behandelingsmethode voor CVS is “adaptieve pacingtherapie” (APT), waarbij de beperkingen van de vermoeidheid aanvaard worden en de patiënt wordt geleerd om met zijn beperkte energie om te gaan door activiteiten te beperken en op te letten geen toename van de klachten uit te lokken door overdreven inspanningen.
In deze gerandomizeerde studie werden deze 3 therapieën (CGT, GET en APT) vergeleken met standaard opvolging in secundaire specialistische centra (controlegroep) bij 641 Britse patiënten.
Resultaten
Vermoeidheid volgens de Chalder score (een van de auteurs van het artikel) nam met 3.4 en 3.2 punten af in de CGT en GET-groep, maar bleef ongewijzigd in de APT groep. Een score voor fysiek functioneren (SF-36) was 7.1 en 9.4 punten beter voor CGT en GET, maar ongewijzigd voor APT.
De patiënten voldeden allemaal aan de Oxford criteria voor chronische moeheid, maar waren essentieel niet verschillend indien enkel gekeken werd naar de subgroepen van patiënten die voldeden aan de CDC criteria of de Londen criteria voor “myalgische encephalitis”.
Er waren geen significante veiligheidsproblemen met de 3 interventies.
BESLUIT:
In deze gerandomizeerde studie gaven cognitieve gedragstherapie en graduele oefentherapie een beperkte beterschap bij CVS, terwijl adaptieve pacingtherapie (cf. supra) geen beterschap gaf. De auteurs besluiten dat CVS-patiënten veilig hun grenzen kunnen proberen te verleggen, en dat ze niet beter worden door te blijven vasthouden aan hun klachten. Buiten dat de studie afkomstig is van het “kamp” dat gelooft in CGT en GET en niet in APT, valt er weinig op de methodologie aan te merken.
- Video:persconferentie – interviews met prof. Sharpe, prof. Chalder
Verwante artikels:
- Thuisrevalidatie baat, begrijpend luisteren schaadt voor CVS (24 april 2010)
Nederlandstalige Journal Club 
Geachte heer Laurient,
Geheel ten onrechte trekt u de conclusie dat er weinig op de methodologie van deze studie is aan de te merken. Kernprobleem bij deze studie is de selectie van patienten. In strijd met de Fukuda-criteria en de Canadese consensus criteria worden psychiatrische patienten niet uitgesloten! Dergelijke chronisch vermoeide patienten kampen veelal niet met de voor ME typerende post-extertional malaise.
De journalist Marc van Impe zegt hierover het volgende:
Het patiëntenstaal. De studie had van bij het begin al met een serieuze handicap te maken : de patiënten waren geselecteerd op basis van de Oxfordcriteria, en niet op basis van de internationaal erkende CDC-criteria, die door de WHO gehanteerd worden, of de modernere Canadese criteria. Dat betekent dat ook heel wat niet CVS/ME patiënten aan het onderzoek deelnamen. Enkel patiënten die leden aan een psychose, bipolaire stoornis, drugsmisbruik, een organische hersenziekte of eetstoornis werden uitgesloten (58 in het totaal). Alle andere werden opgenomen. De gemiddelde leeftijd was 38; 77% vrouwelijk, 56% beantwoordden aan de Oxfordcriteria. Opmerkelijk was dat in de loop van het onderzoek bleek dat maar liefst 47% leed aan een psychische stoornis zoals depressiviteit, angst, OCD (dwangneurose) of PTSD. 40% nam antidepressiva.
Bron: zie o.a. http://esme-eu.com/news/the-pace-trial-do-you-also-get-so-tired-of-this-article483-7.html
Voor meer uitgebreide kritiek op de PACE-Trial verwijs ik naar het commentaar van Prof. Hooper
http://www.meactionuk.org.uk/Hooper-response-to-PACE-Trial-Press-Release.htm
In methodologisch opzicht volstrekt onverantwoord is
a. het gebruik van de London criteria (die worden niet meer gebruikt) en b. de vrije interpretatie van die criteria. Creatief boekhouden!
Ik verwijs hierbij naar een aantal relevante opmerkingen van Prof. Hooper:
Professor White’s version of the “London Criteria” specifically states on page 188 of the Full Protocol that neurological disturbances “are not necessary to make the diagnosis” and they further state that “the usual precipitation by ‘physical or mental exercise’ should be recorded but is not necessary to meet criteria”. Notwithstanding this clear statement in the Full Protocol that postexertional malaise is not necessary to meet the London Criteria, the text of the Lancet article states that participants were also assessed by “the London criteria for myalgic encephalomyelitis (version 2) requiring postexertional fatigue” so there is a significant discrepancy that requires explanation by Professor White, since two such divergent criteria cannot both have been used in the PACE Trial (note that Professor White’s “version 2” is dated 26.11.2004).
bron zie o.a.:http://www.mecfsforums.com/index.php?topic=5765.0
Voor de helderheid. CGT/GET therapie is potentieel gevaarlijk voor de groep patienten met post-extertional malaise. Zie bijvoorbeeld prospectieve onderzoek van Nunez :http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21234629
Met vriendelijke groet,
By: Jan Jansen on 4 maart 2011
at 15:59
U hebt heel veel tekst nodig maar uw kritiek dat de Londen criteria niet terecht zijn, maar de besluiten waren identiek voor de subgroep van patiënten die voldeden aan de CDC criteria. Dat heeft niets met creatief boekhouden te maken, maar je kan de Britten moeilijk verwijten dat ze de Londen criteria gebruiken. Mijn besluiten zijn volkomen gerechtvaardigd. De journalist die u vermeldt als autoritaire bron is duidelijk gekend met een sterke eigen visie incl. over deze materia. Het is ook nogal vervelend dat steeds dezelfde standaard kritiek van “ME”-groepen overal wordt gespamd.
By: Michaël Laurent on 4 maart 2011
at 16:39
Beste Michael,
U heeft mijn kritiek niet met argumenten weerlegd.
De London criteria worden nooit meer gebruikt, ook niet door Engelse onderzoekers, en zijn vrij geinterpreteerd. Dat noem ik creatief boekhouden.
Wellicht dat u deze journalist (David Tuller) van de New York Times wel serieus neemt:
So the question remains: can therapy and exercise help patients with chronic fatigue syndrome, as the Lancet study reported?
Yes, apparently — if the illness is identified with a case definition relying on fatigue alone. But does the evidence from that study prove that these strategies would help patients identified as having chronic fatigue syndrome through very different criteria? That is a much tougher argument to make.
By: Jan Jansen on 6 maart 2011
at 14:37
[…] Bron: Behandelingen voor CVS: grenzen verleggen of aanvaarden? […]
By: Behandelingen voor CVS: grenzen verleggen of aanvaarden? – Myosana on 22 september 2016
at 09:05